Οι μονογονεϊκές οικογένειες είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία οικογένειας.
Αξίζει να αναφερθεί μία μετα-ανάλυση του 2010 εξέτασε 69 έρευνες που έλαβαν χώρα για περισσότερα από 50 χρόνια. Σε αυτή τη μετα-ανάλυση αναφέρεται ότι τα παιδιά των εργαζόμενων μητέρων, και πιο συγκεκριμένα τα παιδιά που οι μητέρες τους εργάζονταν όταν αυτά ήταν σε μικρή ηλικία, δεν παρουσίασαν σημαντικές μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς ή άλλα κοινωνικά προβλήματα. Μάλιστα, έδειχναν μια τάση να τα καταφέρνουν πολύ καλά στο σχολείο και είχαν λιγότερη κατάθλιψη και λιγότερο άγχος.
Πάντα, όμως, πρέπει να «διαβάζουμε» μια έρευνα ψυχολογίας που πραγματοποιείται σε σχέση με τους παράγοντες που αναφέρονται και εξετάζονται. Έτσι αν δει κανείς πιο προσεκτικά αυτή τη μετα-ανάλυση, θα διαπιστώσει ότι τα παιδιά που αποχωρήστηκαν τη μητέρα σε μικρή ηλικία λόγω της εργασίας της είχαν πράγματι καλύτερα αποτελέσματα -αλλά τα καλύτερα αποτελέσματα και οι θετικές συνέπειες αφορούσαν μόνο τα παιδιά που μεγάλωναν σε μονογονεϊκές οικογένειες χαμηλού εισοδήματος.
Πώς δικαιολογείται αυτό; Σε μια μονογονεϊκή οικογένεια χαμηλού εισοδήματος, η μαμά δέχεται πολύ μεγάλο άγχος αφού αναγκάζεται να δουλεύει με πλήρες ωράριο, να έχει χαμηλό μισθό και να φροντίζει τα παιδιά μόνη της. Έτσι, όταν θα αναλάβει και κάποιο άλλο πρόσωπο να βοηθήσει ώστε να εργαστεί, ουσιαστικά την απεμπλοκίζει και τη βοηθά να είναι καλύτερη μητέρα. Η μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας πασχίζει να τα κάνει όλα μόνη της και η συνδρομή άλλου προσώπου ή σταθμού είναι καταλυτικός παράγοντας για να μπορέσει να αποδώσει καλύτερα. Να είναι πιο ουσιαστικός ο ρόλος της.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε αυτές τις συνθήκες που περιγράψαμε (μονογονεϊκή και με χαμηλό εισόδημα), η αποχώρηση του παιδιού από τη μητέρα και η φροντίδα του από βρεφονηπιακό σταθμό ή άλλο πρόσωπο δεν είναι επιλογή. Είναι ανάγκη. Και αυτήν την ανάγκη την αντιλαμβάνονται και τα παιδιά, τα οποία επιπροσθέτως σε μια μονογονεϊκή οικογένεια έχουν και ένα ιδιαίτερο δέσιμο με τη μαμά τους. Είναι επόμενο, λοιπόν, τα παιδιά αυτά να έχουν καλύτερα αποτελέσματα και θετικές συνέπειες, αφού αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να βρίσκονται μακριά από τη μαμά και πρέπει να προσπαθήσουν και να πετύχουν. Ξέρουν ότι η μαμά δεν λείπει επειδή το θέλει, αλλά επειδή πρέπει. Είναι η δουλειά της και πρέπει να την κάνει για να ζήσουν. Έτσι προσαρμόζονται πιο εύκολα και διαχειριζόμενα καλύτερα το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται, έχουν και καλύτερα αποτελέσματα.
Από την άλλη, τα παιδιά της λεγόμενης πυρηνικής οικογένειας, των οποίων η μητέρα δουλεύει και τα οποία προέρχονται από οικογένειες υψηλών εισοδημάτων, βρίσκονται σε ένα συναισθηματικό μειονέκτημα, καθώς μέσα στην ψυχούλα τους βλέπουν ότι οι γονείς τους λείπουν γιατί προτιμούν να έχουν χρήματα παρά χρόνο μαζί τους. Για αυτό δεν πρέπει να τονίζουμε στο παιδί ότι «δουλεύω για να έχεις όλα αυτά που έχεις». Είναι σαν να του λέμε ότι τα λεφτά, τα παιχνίδια και τα ακριβά ρούχα είναι πιο σημαντικά από μια βόλτα στο πάρκο μαζί του. Αυτό, όμως, ισχύει κυρίως για οικογένειες υψηλών εισοδημάτων. Είναι εντελώς διαφορετικές οι ισορροπίες στις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.
