Ένα Κολλάζ της Μεταμοντέρνας ζωής

Kαθώς ερχόμαστε στον μεταμοντέρνο κόσμο, ο αντικειμενικός αντικαθίσταται από την επικάλυψη του ψηφιδωτού. Καθώς λοιπόν πλημμυριζόμαστε από σχέσεις, συντελείται μέσα μας ένας εποικισμός από κομμάτια του άλλου και ο καθένας μας φιλοξενείς όλο και περισσότερα δυναμικά συσχέτισης με τον άλλον, αλλά και αντικατάστασής του, με αποτέλεσμα ένα κόσμο όπου όλα ισχύουν, έναν κόσμο χωρίς συνοχή και με πολλές μεταβολές στα κοινωνικά πρότυπα.

Οι παραδοσιακές κοινωνίες ευνοούσαν τη συνοχή της προσωπικότητας. Με την αυξανόμενη όμως ταχύτητα του κοινωνικού κορεσμού τα πρότυπα χάθηκαν και ο μεταμοντέρνος άνθρωπος νιώθει πλέον τον κατασκευασμένο χαρακτήρα κάθε προσπάθειας για ύπαρξη, συνειδητοποιώντας πως οι κοινωνικές εικόνες του εαυτού και των άλλων είναι προσωπογραφίες δίχως πρόσωπο. Από παραδοσιακή λοιπόν σκοπιά, χάνουμε πια την ικανότητα να συνάψουμε «αυθεντικές φιλικές σχέσεις».

Μέσα λοιπόν σε αυτό το πλαίσιο του κοινωνικού κορεσμού δεν θα μπορούσε να μην περνάει κρίση η οικειότητα και η δέσμευση στις σχέσεις.  Το άτομο ξεκινάει μια σχέση με πληθώρα ενδεχομένων που το ένα ακυρώνει το άλλο δημιουργώντας μεγάλη δυσκολία στον εντοπισμό σταθερών μορφών συσχέτισης. Οι δυσκολίες αυτές εντείνονται καθώς το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με μία αιφνιδιαστική αντιπαράθεση ανάμεσα στην αναζήτηση ενός εσωτερικού πυρήνα ύπαρξης, κατάλοιπο του ρομαντισμού και στην διασκορπισμένη πολλαπλότητα του εποικισμένου εαυτού.

Ένας άλλος λόγος που εντείνονται αυτές οι δυσκολίες είναι ότι στις σχέσεις τα αξιολογικά κριτήρια κατέχουν κεντρική θέση, καθώς κάθε νέο πρόσωπο μπορεί να τονίσει τα ελαττώματα που αναπόφευκτα έχει ο τωρινός σύντροφος κάποιου, καταδιώκοντας τον με αμφιβολίες και παρέχοντας προσκλήσεις σε ένα γύρο συγκρούσεων για τη δεσμευτική οικειότητα.

Επίσης. ένας άλλος αντίκτυπος του κοινωνικού κορεσμού, είναι η δημιουργία κλασματικών σχέσεων όπως τις λέει. Καθώς ο αληθινός εαυτός εξαφανίζεται,  η κλασματική σχέση, που χτίζεται γύρω από μια περιορισμένη πτυχή της ύπαρξης του ανθρώπου, βρίσκει έδαφος να αναπτυχθεί. Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί, δηλαδή, κάθε φορά στις σχέσεις του έναν επιμέρους, έναν προσωρινό εαυτό. Από αυτή την κλασματοποίηση των σχέσεων έχει πληγεί πάρα πολύ η οικογένεια και ο παραδοσιακός της ρόλος, καθώς έχει αντικατασταθεί από τους ειδικούς  (ψυχολόγους κτλ), όπως επίσης και η σεξουαλική οικειότητα εφόσον λειτουργίες που μέχρι πρότινος αποδίδονταν σε διαρκείς και αποκλειστικές σχέσεις, έχουν πια χαθεί.

Μια άλλη επίπτωση του κοινωνικού κορεσμού στις σχέσεις είναι αυτή της υποκατάστατης ύπαρξης, δηλαδή, της ικανότητας-μέσω της τεχνολογίας-άμεσης κατανόησης ταυτοτήτων ή σχέσεων με πολύ διαφορετική μορφή. Ένας χώρος άσκησης της υποκατάστατης ύπαρξης αφορά στο προσωπικό επίπεδο, πχ στην έννοια της καριέρας, όπου κουβαλώντας κανείς ένα πλήθος δυνατοτήτων, σχεδόν κανένα επάγγελμα δεν μοιάζει αλλόκοτο ή μυστηριώδες. Όλα αποτελούν ενδεχόμενα, τουλάχιστον στη σφαίρα της φαντασίας.

Ένας άλλος χώρος άσκησης της υποκατάστατης ύπαρξης αφορά στο κοινωνικό επίπεδο, με την εμφάνιση τεχνητών υποκατάστατων κοινωνικών κινημάτων, όπου μια αποτελεσματικά οργανωμένη παρουσίαση από τα ΜΜΕ για παράδειγμα, μπορεί να προάγει οποιοδήποτε ζήτημα σε θέμα κοινωνικής κατακραυγής.

Συνεχίζοντας ο Gergen λέει ότι παρόλο που η έννοια της αλήθειας και της αναλήθειας, εγκαταλείπονται, εξακολουθούμε να μιλάμε και να συμπεριφερόμαστε λες και η γλώσσα μας λέει  την αλήθεια, αλλά δεν χρειάζεται να παίρνουμε στα σοβαρά αυτές τις δραστηριότητες. Μπορούμε λέει, να παίξουμε με τις αλήθειες της ημέρας και να τις δοκιμάσουμε σαν αστεία καπέλα και όσο για τις σοβαρές ανησυχίες, αυτές αφήνονται στην είσοδο…. του καρναβαλιού!! Ο μεταμοντερνισμός μας καλεί να μεταφέρουμε τον κλόουν στους ώμους μας, να βγούμε από τον «σοβαρό» χαρακτήρα, να διακωμωδήσουμε τον εαυτό μας, ή να μιμηθούμε. Η ζωή γίνεται ένα είδος παιχνιδιού, ένα καρναβάλι γεμάτο ατελείωτα θεάματα και με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να είμαστε ανοικτοί στο πλήθος των απόψεων που μας περιβάλλουν.

Η περίπτωση του σοβαρού παιχνιδιού εμπεριέχει μορφές καθιερωμένων πράξεων του πολιτισμού, κατασκευασμένες μορφές δραστηριότητας χαρακτηριστικές των πολιτισμών σε δεδομένο χώρο και χρόνο. Αν ο άνθρωπος δεν μπορούσε να καθορίσει τα παιχνίδια που συμβαίνουν εντός του, τότε απλά δεν θα υπήρχε ύπαρξη. Θα πρέπει όμως κανείς να μπορεί να κάνει στην άκρη και να βλέπει αυτές τις καθιερωμένες πράξεις μέσα από την οπτική «άλλων κόσμων». Είναι τρόποι ζωής ανάμεσα σε πολλούς άλλους!

https://psychologos-paidopsychologos.gr/wp-content/uploads/2024/07/maria_griva_logo_new-150x150.png

Ακολουθήστε μας:

https://psychologos-paidopsychologos.gr/wp-content/uploads/2018/01/Celeste-logo-white.png

Social Media:

Copyright by epsilon.com.gr. All rights reserved.