Η ικανότητα για θετικό ζευγάρωμα ασκεί μεγάλη επίδραση στη ζωή μας. Κι απ’ την άλλη μεριά, ο πόνος και τα κάθε λογής βάσανα είναι συνήθως συμπτώματα αρνητικού ζευγαρώματος.
Αυτό που μπορεί να βοηθήσει αρκετά την προαγωγή της ψυχικής υγείας των ανθρώπων στην καθημερινή τους επαφή και επικοινωνία, είναι να θεωρούν ότι κάθε άτομο είναι ένας ανθρώπινος θησαυρός. Ένα θαύμα σπάνιο και αναντικατάστατο. Όταν οι άνθρωποι τα θυμούνται αυτά, θα καταφέρνουν να βρίσκουν την κατάλληλη αλληλεπίδραση για την συγκεκριμένη περίπτωση και η επόμενη αλληλεπίδραση, θα τείνει να γίνεται σε διαφορετικό χρόνο, περιβάλλον και κατάσταση του βίου.
Κάθε ζευγάρι αποτελείται από τρία μέρη: δυο άτομα (εσύ κι εγώ) και τη σχέση τους (εμείς). Το θετικό ζευγάρι αφήνει αρκετό χώρο για να υπάρξει καθένα από αυτά τα μέρη. Κάθε μέρος έχει την ίδια αξία με τα άλλα. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιούν πως όταν ένα από τα μέρη δεν αναγνωρίζεται, καταπιέζεται η παραγκωνίζεται· η θετική φύση στη σχέση εξαφανίζεται. Κάθε άνθρωπος για να ακμάσει, χρειάζεται την ψυχολογική άδεια να είναι ο εαυτός του, για να αναπτύξει τις ιδιαίτερες και ταιριαστές με τα ενδιαφέροντα του πλευρές του εαυτού του. Κάθε σύντροφος υποστηρίζει με προθυμία και γνώση τον άλλον σ αυτό το θέμα και υποστηρίζεται κι αυτός αντίστοιχα.
Καθένας σέβεται τον άλλον, καθένας είναι αυτόνομος και μοναδικός.
Έτσι προβάλλεται η πλευρά ”εμείς” στις συνδιαλλαγές μεταξύ των συντρόφων και τότε βιώνουν χαρά, ευχαρίστηση, την πάλη να βρίσκονται μαζί, να αποφασίζουν και να λειτουργούν σαν μέλη της ίδιας ομάδας. Αυτή η σχέση έχει μια δική της ζωή. Η φύση της επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από ότι κάθε σύντροφος αισθάνεται για τον εαυτό του (αυτοεκτίμηση) και από τον τρόπο της επικοινωνίας τους.
Διάφορες μορφές υποταγής και κυριαρχίας χαρακτηρίζουν το πρότυπο του ζευγαριού με το οποίο μεγαλώσαμε πολλοί από εμάς. Για να γίνει θετικό ζευγάρωμα, πρέπει το κάθε άτομο να στέκεται στα δικά του πόδια, έτσι ώστε το κάθε άτομο να πιστεύει ότι έχει την ίδια αξία με το άλλο.
Στη σχέση τη βασισμένη στην ίση αξία, γίνεται διάκριση ανάμεσα σε μια πλευρά του ατόμου και στο ίδιο το άτομο και δεν προσδιορίζεται ο άνθρωπος από κάποια ιδιότητα του. Μπορεί να είναι ψηλός, κοντός, πλούσιος, φτωχός, όμως αυτό δεν μειώνει ούτε την αξία του ως ανθρώπου, ούτε τις δυνάμεις και τις δυνατότητες του. Το θετικό ζευγάρωμα βασίζεται στην πλήρη αποδοχή και αφομοίωση αυτής της ιδέας.
Όταν προσαρμόσουμε τη συνείδηση μας σ αυτή την ιδέα, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε αληθινή ασφάλεια και ειρήνη στον κόσμο.
Δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι να γίνουμε ζωντανά πρότυπα σχέσεων ισότητας. Πάντα οι άνθρωποι είχαν στην καρδιά τους, τον πόθο να νιώσουν αποδοχή από τους άλλους, μα κάπως το μυαλό τους, δεν καταφέρνει πάντοτε να βρίσκει τον τρόπο για αυτό. Τους πολέμους τους προκαλεί πιθανότατα η έλλειψη μιας βαθιά ριζωμένης μέσα μας συναίσθησης για την ανθρώπινη ισότητα.
Η ισότητα βασίζεται κυρίως στο να δίνει κανείς αξία στον εαυτό του και στο να είναι αληθινά υπεύθυνος πατώντας γερά στα δυο του πόδια.
Η σημερινή εποχή μας καλεί να φροντίσουμε ώστε κάθε οικογένεια και κάθε οικογενειακό μέλος να αισθάνεται πρώτης κατηγορίας. Υπάρχουν χιλιάδες ευτυχισμένα και καλά προσαρμοσμένα άτομα σε όλες τις μορφές της οικογένειας. Αλλά χιλιάδες επίσης άτομα ζουν σε οικογένειες που δεν λειτουργούν καλά. Η διαφορά δεν βρίσκεται στη μορφή της οικογένειας, (μονογονεϊκή, σύνθετη, παραδοσιακή), αλλά στις σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
Είναι ανάγκη να αντικατασταθεί το πρότυπο κυριαρχίας – υποταγής στις ανθρώπινες σχέσεις. Οι πετυχημένες σχέσεις, μπορούν να περιγραφούν με απλά λόγια: μέσα στην οικογένεια, οι ενήλικοι συνεργάζονται, είναι ανοιχτόκαρδοι μεταξύ τους, εκδηλώνουν την παρουσία τους ως άτομα και δείχνουν το σεβασμό τους και την εκτίμηση τους ο ένας για τον άλλον. Μεταχειρίζονται ο ένας τον άλλον σαν μοναδικό, συναισθάνονται την ομοιότητα τους και βασίζονται σε αυτήν, ενώ ωριμάζουν και διδάσκονται από τις διαφορές τους. Γίνονται πρότυπα της συμπεριφοράς και των αξιών που θέλουν να διδάξουν στα παιδιά τους. Η λύση των συγκρούσεων (διαπραγμάτευση των διαφορών) γίνεται μέσο για την περαιτέρω ωρίμανση. Η νέα γενιά μαθαίνει να τα κάνει όλα αυτά, καθώς παρατηρεί από την παιδική της ηλικία τους μεγάλους τριγύρω της.
Οι ενήλικοι για να εφαρμόζουν στην πράξη όσα κηρύσσουν, για να δίνουν τα κατάλληλα πρότυπα, πρέπει να έχουν αναπτύξει ανώτερη αυτοεκτίμηση.
Η συναίσθηση της ισότητας μας με όλα τα άλλα ανθρώπινα πλάσματα, θα μας βοηθήσει να ζούμε σύμφωνα με την ανώτερη φύση μας. Η μακρά ιστορία κυριαρχίας και υποταγής είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στη επαφή του ανθρώπου με αυτή την ανώτερη φύση του. Αυτός ο τρόπος ζωής μας επέβαλλε να διαχωρίσουμε τον εαυτό μας και να ζούμε περισσότερο με αρνητικές μορφές εξουσίας, αντί αν ζούμε με αγάπη και σεβασμό για τον πνευματικό εαυτό μας και για τους άλλους.
Οι ενήλικοι καθώς μαθαίνουν σήμερα πως να γίνονται πιο ολοκληρωμένα άτομα, θα σταθούν τα πρότυπα για το νέο, πληρέστερα ανθρώπινο ενήλικο του αύριο και θα δημιουργηθούν έτσι πιο γερές οικογένειες. Τότε, οι παλιές αλυσίδες θα σπάσουν και ένας νέος τρόπος ύπαρξης θα εμφανιστεί.
Πιστεύω ότι το μονοπάτι για τον ανώτερο εαυτό μας περνάει μέσα από την ανάπτυξη ανώτερης αυτοεκτίμησης. Και αυτό είναι οικογενειακή υπόθεση. Ως οικογενειακή θεραπεύτρια διαπίστωσα πως η απελευθέρωση των συμπτωμάτων και η άνθηση της υγείας, θεμελιώνονται στην ανάπτυξη ατομικής ανώτερης αυτοεκτίμησης Εγώ, όπως και άλλοι έχουμε επανειλημμένα δώσει αποδείξεις για αυτό.
Πολλοί άνθρωποι έχουν αρχίσει να ζουν με την ανώτερη φύση τους. Όλοι μπορούν να μάθουν να συμπεριφέρονται σύμφωνα με την ανώτερη φύση τους. Το πρώτο βήμα γι αυτό είναι να αλλάξουμε τις αντιλήψεις μας από αρνητικές σε θετικές.
Μερικοί μπορεί να αισθάνονται ότι είναι πάρα πολύ να ελπίζει κανείς πως όλοι οι άνθρωποι στη γη μπορούν να μάθουν να έχουν ανώτερη αυτοεκτίμηση. Άλλοι ίσως να στηρίζουν τις αντιρρήσεις τους στο επιχείρημα πως η σύγχρονη ανθρώπινη συμπεριφορά αντιπροσωπεύει την ανθρώπινη φύση. Εγώ διαφωνώ. Η ανθρώπινη συμπεριφορά αντιπροσωπεύει κυρίως αυτό που διδάχθηκε κανείς, που έμαθε κι ακολούθησε σαν πρότυπο και δεν δείχνει τις ανθρώπινες δυνατότητες. Χρειαζόμαστε μια αλλαγή στις αντιλήψεις μας καθώς κι εμπιστοσύνη στις ανθρώπινες ικανότητες.
Ο καθένας από εμάς μπορεί να ζήσει αυτές τις αλλαγές. Χρειάζεται να ξεκινήσουμε από εκεί που βρίσκεται ο καθένας και να προχωρήσουμε παραπέρα. Η οικογένεια γίνεται ένας θαυμάσιος χώρος για διδασκαλία και πρακτική.
Νομίζω ότι αρχίζουμε να βλέπουμε πια το τέλος των σχέσεων που δημιουργούνται με τη βία, την δικτατορική επιβολή, την υποταγή και τις στερεότυπες κατατάξεις.
Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι οι παλιές, παραδοσιακές, ριζωμένες βαθιά οικείες στάσεις αντιστέκονται σκληρά. Χρειάζεται να έχουν οι άνθρωποι υπομονή και την ίδια στιγμή να είναι αρκετά τολμηροί για να παίρνουν κουράγιο και να προχωρούν. Ίσως η συμπόνοια και η ευφυΐα τους να τους βοηθήσει. Δουλεύω για την ανάπτυξη των νέων τρόπων και σχέσεων και προσκαλώ τους ανθρώπους να συνεργάζονται μαζί μου και κυρίως μεταξύ τους. Έτσι θα δημιουργηθεί μια πιο ώριμη κοινωνία, στην οποία οι άνθρωποι θα μπορούν με πολλούς δημιουργικούς τρόπους να χαίρονται τη ζωή τους και να γίνονται σημαντικά άτομα, κοινωνικά και προσωπικά υπεύθυνα.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τι σημαίνει να αισθάνεσαι ολόκληρος και πραγματικός, να αγαπάς και να σε αγαπούν, να είσαι παραγωγικός και υπεύθυνος και να νιώθεις ότι ο κόσμος είναι καλύτερος, γιατί υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι.
Μαρία Γρίβα
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Οικογενειακή θεραπεύτρια
