Οι φιλίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών, στην κοινωνική ανάπτυξη τους και στη ζωή των ενηλίκων, επίσης. Ως φιλία ορίζονται οι εκούσιες στενές σχέσεις που βασίζονται στην συνεργασία και στην εμπιστοσύνη ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα.
Οι σχέσεις των παιδιών και των συνομηλίκων αλλάζουν με συστηματικό τρόπο καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και περνούν σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, αλλά και οι σχέσεις εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς ανάλογα με την ηλικία. Οτιδήποτε συμβαίνει στις παρέες των παιδιών επηρεάζει τη λειτουργία τους και στους άλλους τομείς της ζωής τους, συνεπώς οτιδήποτε συμβαίνει στους άλλους τομείς της ζωής του παιδιού καθρεφτίζεται στις σχέσεις του με την παρέα του.
Η ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων είναι μια δυναμική και σταδιακή διαδικασία που γίνεται βήμα – βήμα.
Στην Προσχολική ηλικία, οι γονείς (ιδίως η μητέρα) είναι τα πρώτα πρόσωπα που επικοινωνούν με το παιδί.
Οι γονείς ενθαρρύνουν για αυτονομία ή δυσπιστία
Εγωκεντρισμός έντονος: δεν υπολογίζουν την προοπτική ενός άλλου προσώπου, έλλειψη ικανότητας για διαφοροποίηση του υποκειμένου από το αντικείμενο
Μετά τα 2 έτη η ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων επιταχύνεται 6-8 μηνών: τα παιδιά αγνοούν το ένα το άλλο, ξεκινάει η κοινωνική επαφή με απλά κοιτάγματα, χαμόγελα, άπλωμα χεριού
9-13 μηνών: τα παιδιά μαλώνουν και το ένα προσπαθεί να πάρει τα παιχνίδια του άλλου
19-25 μηνών: περιορίζονται οι τσακωμοί, παρουσιάζεται συνεργατικό και φιλικό παιχνίδι
3-4 ετών: αναπτύσσεται ανταγωνισμός μεταξύ των παιδιών
4-5 ετών: συνεχίζει να υπάρχει ο ανταγωνισμός, αλλά εμφανίζονται και τα συνεργατικά παιχνίδια, ο ανταγωνισμός πιο έντονος στα αγόρια. Aναγνωρίζονται οι «αρχηγοί» του παιχνιδιού.
Ουσιαστική φιλικότητα και συνεργατικότητα ανάμεσα στα παιδιά.
Στη Σχολική ηλικία, συναντάμε σταθερές φιλίες καθώς δημιουργείται η διάθεση για συμμόρφωση προς τους κανόνες της ομάδας
Μέχρι τα 8 έτη: ανάμεικτες φιλικές ομάδες
8-11 ετών: φίλοι του ίδιου φύλου
Τα αγόρια συμμετέχουν σε ζωηρά και ανταγωνιστικά παιχνίδια και προτιμούν περιπετειώδεις ιστορίες και εξερευνήσεις Τα κορίτσια συμμετέχουν σε πιο άτονες δραστηριότητες και προτιμούν ευχάριστες και ρομαντικές ιστορίες
Στη μέση παιδική ηλικία και στη εφηβεία, τα παιδιά προτιμούν να αθλούνται μαζί με φίλους, να βγαίνουν βόλτα, να συζητούν και να μοιράζονται προβλήματα και όχι απλώς να «παίζουν» με τους φίλους τους 2 κατηγορίες φιλίας: 1η φιλίες ανάμεσα σε μεγάλη παρέα συνομηλίκων 2η φιλία ανάμεσα σε δύο μόνο άτομα
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διαχειρίζεται ικανοποιητικά την κοινωνική του ζωή;
1. Μην ανησυχείτε σε υπερβολικό βαθμό. Θυμηθείτε πως έχετε ήδη προσφέρει στα παιδιά σας ένα κοινωνικό ξεκίνημα στη ζωή.
2. Αναγνωρίστε τη σημαντική διαφορά ανάμεσα στη φιλία και στη δημοτικότητα. Η φιλία είναι πιο σημαντική.
3. Υποστηρίξτε τις φιλίες των παιδιών σας.
4. Κάνετε τους φίλους των παιδιών σας να αισθάνονται καλοδεχούμενοι στο σπίτι σας.
5. Γίνετε ο ίδιος ένας καλός δάσκαλος και πρότυπο φιλίας.
6. Παρέχετε ένα φάσμα ευκαιριών για τη σύναψη φιλικών σχέσεων και συμμετοχής σε ομάδες.
7. Συνάψτε φιλίες με τους γονείς των φίλων (αλλά και των εχθρών) των παιδιών σας.
8. Κατανοήστε τον κοινωνικό πόνο που βιώνει το παιδί σας αλλά αντιμετωπίστε τον λογικά και αντικειμενικά.
9. Αντιληφθείτε τη θέση που έχει το παιδί σας μέσα σε μια ομάδα. Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει κοινωνικά προβλήματα, βοηθήστε το. Αν το παιδί σας είναι δημοφιλές και αποδεκτό, βοηθήστε το να εξελιχθεί σε ηθικό ηγέτη. Μην αντιδράτε λες και είστε μαθητές γυμνασίου…
10. Σκεφτείτε μακροπρόθεσμα, όταν το παιδί σας φέρνει γεγονότα που δείχνουν ότι τερματίζει μια φιλία του.