Η επεισοδιακή υπερφαγία περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1959 από τον Stunkard ως η παρουσία επαναλαμβανόμενων επεισοδίων υπερφαγίας. Είναι μια διατροφική συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από συνεχή και συχνή κατανάλωση φαγητού. Οι άνθρωποι που πάσχουν από επεισοδιακή υπερφαγία τρώνε συνήθως γρήγορα, συχνά, ακατάστατα, τσιμπολογώντας, κρυφά, και έχουν συναισθήματα ντροπής, ενοχής και θλίψης για την σχέση τους με το φαγητό και την εικόνα του σώματος τους. Μπορεί να περιλαμβάνει και επεισόδια νυχτερινής υπερφαγίας με αποτέλεσμα την αύξηση βάρους. Δεν περιλαμβάνεται η χρήση καθαρτικών χαπιών, πρόκλησης εμέτου ή άλλων αντιρροπιστικών μεθόδων. Χαρακτηριστικό είναι το αίσθημα της ντροπής και η προσπάθεια απόκρυψης της συμπεριφοράς. Συναντούμε πιθανά triggers: προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις και αρνητική εικόνα εαυτού σε συνδυασμό με ανία.
Ο Albert J Stunkard απέδειξε ότι υπάρχει μια γενετική προδιάθεση για την παχυσαρκία. Είναι από τους πρώτους που σύνδεσε την παχυσαρκία με κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες. Το 1950 περιγράφει : << οι παχύσαρκοι άνθρωποι δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο νευρωσικοί από αυτούς με φυσιολογικό βάρος. Εχουν μια τάση να είναι πιο φτωχοί, λιγότερο δραστήριοι και πιο καταθλιπτικοί. Όμως οι περισσότεροι παχύσαρκοι δεν διαφέρουν από τους ανθρώπους με φυσιολογικό βάρος.
Η Επεισοδιακή υπερφαγία όπως και οι άλλες διατροφικές διαταραχές σχετίζονται με πολλούς παράγοντες. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι παράγοντες αυτοί είναι και υπεύθυνοι που η Επεισοδιακή Υπερφαγία εμφανίζεται. Αυτό που μπορούμε να πούμε με σχετική σιγουριά είναι ότι κάποια συγκεκριμένα γεγονότα μπορούν να δημιουργήσουν την προδιάθεση για να αναπτυχθεί η διαταραχή.
Παρακάτω είναι μερικές από τις γνωστές αιτίες της Επεισοδιακής Υπερφαγίας και γενικά των διατροφικών διαταραχών:
- · Γονίδια
- · Γονείς με ιδιαίτερα διατροφικά θέματα
- · Πειράγματα για το βάρος είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο
- · Κακοποίηση, αμέλεια ή εγκατάλειψη στην παιδική ηλικία.
- · Ψυχικό τραύμα ή χαμένη παιδικότητα
- · Πρώιμη εφηβεία (μόνο στα κορίτσια)
- · Παχυσαρκία στην παιδική ηλικία
- · Οικογενειακές σχέσεις.
- · Προβλήματα σεξουαλικής ταυτότητας
- · Το να υπάρχει φίλος με διατροφική διαταραχή
- · Η προσωπικότητα κάποιου
- · Ο χαρακτήρας κάποιου
- · Η κουλτούρα
Η παραπάνω λίστα μας δείχνει ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία, οτιδήποτε μπορεί να κάνει το άτομο ευάλωτο και οτιδήποτε θα μπορούσε να το πυροδοτήσει. Από την άλλη πλευρά, πολλοί μπορούν να έχουν κάποιον από τους παράγοντες αυτούς στην ζωή τους αλλά να μην αναπτύξουν ποτέ μια διατροφική διαταραχή όπως είναι η Επεισοδιακή Υπερφαγία.
Χρειάζεται να γίνει διαφοροδιάγνωση με:
- Την ψυχογενή βουλιμία
- Σύνδρομο Κleine – Levin
- Συναισθηματικές διαταραχές
- Αγχώδεις διαταραχές
- Όγκο στον υποθάλαμο
- Έλλειψη θρεπτικών συστατικών/βιταμινών (pica)
- Υποθυροειδισμό
- Αναπτιξιακού τύπου διαταραχές – γενετικά σύνδρομα ( prader-willi, αυτισμός)
Πρέπει να ξεχωρίσουμε το εξής: Πολλοί υπέρφαγοι είναι παχύσαρκοι, αλλά δεν είναι όλοι οι παχύσαρκοι υπέρφαγοι.
Οι διατροφικές διαταραχές έχουν να κάνουν με αρνητική εικόνα σώματος και διαταραγμένους τρόπους αντιμετώπισης του άγχους, της κατάθλιψης ή κάποιας άλλης συναισθηματικής διαταραχής.
Στην επεισοδιακή υπερφαγία υπάρχουν αισθήματα ντροπής και ενοχών γύρω από το επεισόδιο και την αύξηση βάρους. Επίσης υπάρχει το αίσθημα της απώλειας του ελέγχου.
Συγκεκριμένα η Θεραπεία αφορά:
· Τον τρόπο που σκέφτεται το άτομο για τον εαυτό του, τον κόσμο και τους άλλους ανθρώπους γύρω του και
· Πώς αυτά που κάνει επηρεάζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα.
Με την Θεραπεία το άτομο μπορεί να βοηθηθεί να μάθει να διαχειρίζεται:
· τον τρόπο που σκέφτεται ( γνωσίες) και
· αυτά που κάνει ( συμπεριφορές).
· οι αλλαγές αυτές βοηθούν το άτομο να αισθάνεται καλύτερα. (συναισθήματα).
Η θεραπεία βοηθάει τον ασθενή να δει πως οι σκέψεις του, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά του συνδέονται. Μέσω της ψυχοθεραπείας θα μάθει πως μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται και νιώθει ώστε να αλλάξει προς το καλύτερο η συμπεριφορά του σε σχέση με το φαγητό. Εστιάζει στο « εδώ και τώρα», σε προβλήματα και δυσκολίες, παρά στις αιτίες ή τα συμπτώματα του παρελθόντος, ψάχνει να βρει τρόπους που θα βελτιώσουν την παρούσα κατάσταση του και ν’ αντιμετωπίσει τους παράγοντες που διαιωνίζουν την λανθασμένη διατροφική συμπεριφορά που ταλαιπωρεί και ψυχικά τον άνθρωπο που είναι αντιμέτωπος με μια διατροφική διαταραχή.
Ο στόχος της θεραπείας για την αντιμετώπιση της επεισοδιακής υπερφαγίας και των άλλων διατροφικών διαταραχών έχει να κάνει με την επανάκτηση των θετικών χαρακτηριστικών κάποιου που έχουν όμως όπως προαναφέρθηκε «θαφτεί» μέσα του. Αυτό αφορά ολιστική θεραπεία του ατόμου, διατροφικά, συναισθηματικά και ψυχικά. Κάποιος που επανέρχεται από μια διατροφική διαταραχή είναι πια ικανός να ηρεμεί τον εαυτό του κατάλληλα, ν’ αντιμετωπίζει τα συναισθήματά του, κάνοντας σωστή χρήση του φαγητού, λύνοντας τα προβλήματα του πιο αποτελεσματικά και να έχει αυτοπεποίθηση που δεν είναι εξαρτημένη από ένα τέλειο σώμα.
Ο θεραπευόμενος με την ολοκλήρωση της θεραπείας του μπορεί να είναι σε θέση να κρατήσει ένα φυσιολογικό πρόγραμμα φαγητού και οι μη λειτουργικές σκέψεις και συναισθήματα για το βάρος και το σώμα του αλλάζουν με αποτέλεσμα μια ισορροπημένη συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό η οποία θα διατηρηθεί και στο μέλλον.
