Κάθε συμπεριφορά σε μία κατάσταση αλληλεπίδρασης, έχει αξία μηνύματος, δηλαδή είναι επικοινωνία, έπεται, oτι όσο και να προσπαθεί κανείς, δεν μπορεί να μην επικοινωνεί. Η δραστηριότητα ή η απραξία, τα λόγια ή η σιωπή, έχουν όλα αξία μηνύματος που επηρεάζουν τους άλλους και αυτοί οι άλλοι με τη σειρά τους δεν μπορούν να μην ανταποκριθούν σε αυτές τις επικοινωνίες. Συχνά συναντώ ανθρώπους στην ψυχοθεραπεία όπου τελικά συνηθίζουν να επικοινωνούν και οι άλλοι με τον ίδιο τρόπο. Χρειάζεται να κατανοήσουν οι άνθρωποι μέσα στην ψυχοθεραπεία ότι η απλή απουσία συζήτησης ή το να μη δίνουμε σημασία στον άλλον, είναι επικοινωνία, αλλά μη αποτελεσματική και μη συνοδή με τις ψυχικές ανάγκες τους.
Για παράδειγμα, άνθρωπος που τρώει τον πάγκο ενός εστιατορίου και κοιτάζει κατευθείαν μπροστά του ή ο επιβάτης του αεροπλάνου που κάθεται με τα μάτια κλειστά, επικοινωνούν και οι δύο το μήνυμα ότι δεν θέλουν ούτε να μιλήσουν σε κανέναν, ούτε να τους μιλήσει κανείς. Και φυσικά οι διπλανοί τους, συνήθως παίρνουν το μήνυμα και ανταποκρίνονται κατάλληλα αφήνοντας τους ήσυχους. Αυτό προφανώς είναι ανταλλαγή επικοινωνίας όσο ακριβώς είναι και μία ζωηρή συζήτηση.
Τι γίνεται όμως όταν αυτό το μήνυμα περνάει και στην καθημερινότητα της οικογενειακής ζωής ή της σχέσης ζευγαριού;
Εκεί οι άνθρωποι δυσκολεύονται πάρα πολύ γιατί ενώ ο ένας δείχνει να έχει την πρόθεση να συνδεθεί και να επικοινωνήσει ουσιαστικά, ο άλλος συχνά δείχνει να έχει την πρόθεση να αποσυρθεί, να κλειστεί στα δικά του δύσκολα.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι η επικοινωνία λαμβάνει χώρα μόνο όταν είναι ηθελημένη, συνειδητή ή επιτυχής όταν εκδηλώνεται αμοιβαία κατανόηση. Το κατά πόσον το μήνυμα που αποστέλλεται ισούται με το μήνυμα που λαμβάνεται είναι ένα πρόβλημα που ανήκει σε μία σημαντική, αλλά διαφορετικής τάξης ανάλυση, αφού για να απαντήσουμε σε αυτό πρέπει να βασιστούμε σε αξιολόγηση συγκεκριμένων, ενδοσκοπικών, υποκειμενικών δεδομένων, τα οποία επιλέγουμε να αγνοήσουμε κατά την έκθεση μιας συμπεριφορικής θεωρίας της επικοινωνίας
Για αυτό καθίσταται δύσκολη η επικοινωνία ζευγαριού ακόμη και μέσα στο γραφείο ενός ψυχολόγου, για αυτό επίσης γίνονται πάρα πολλές συχνές παρανοήσεις.
Όσον αφορά το πρόβλημα της παρανόησης δεδομένου ότι υπάρχουν ορισμένες τυπικές ιδιότητες της επικοινωνίας, το ενδιαφέρον μας έγκειται στο πώς αναπτύσσονται οι συναφείς παθολογίες ανεξάρτητα από τα κίνητρα και τις προθέσεις των επικοινωνούντων και μάλιστα ενάντια σε αυτές.
Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι όμως έχουν πίστη στο να αποτινάξουν τις εγγραφές του παρελθόντος, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο έμαθαν να επικοινωνούν και να βιώσουν τις διορθωτικές εμπειρίες μέσα στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία ή συμβουλευτική ζευγαριού ή στις οικογενειακές συνεδρίες.
Αυτό επιτυγχάνεται με υπομονή και πίστη στη διεργασία και με τον φέρνουν οι άνθρωποι τα περιστατικά/γεγονότα με λεπτομέρειες όπως τα βίωσαν, έτσι ώστε να γίνει απολύτως κατανοητό από εμένα, έτσι ώστε να τους καθρεφτίσω την βαθύτερη συναισθηματική ανάγκη τους, να εντοπίσουμε ποια/ ποιες είναι οι δυσκολίες στην ξεκάθαρη έκφραση του εκάστοτε μηνύματος και να προταθούν από εμένα επιλογές καλύτερης επικοινωνίας, η οποία θα εξομαλύνει και θα βελτιώνει την καθημερινότητα των ανθρώπων.
